Dünyanın En Ünlü Fütüristi: Alvin Toffler

Dünyanın en ünlü gelecek bilimcisi (fütüristi) olarak kabul edilen Alvin Toffler, geleceğe dair öngörülerini anlattığı, büyük ses getiren ve hatta bazı üniversitelerde ders kitabı olarak okutulan kitaplarıyla çağına damgasını vurmuş bir entellektüeldir.  Gelecekte ekonominin, organizasyonların ve toplumların yerini onun kadar iyi tahmin yapabilen olmamıştır. Toffler, yıllar öncesinden internet, e-posta, interaktif medya ve kablolu TV’nin yaygınlaşacağını öngörmüş, onun günümüz toplumlarının hızla değişimine dair öngörüleri zaman içerisinde gerçekleştiği görülmüştür.  Eşiyle birlikte yaptıkları çalışmalarda gün içi hayatın hızlanacağını, çekirdek ailenin dönüşeceğini, bireyselleşme ve yalnızlık sonucunda dinselliğin yükseleceğini vurgulamıştır.  Klonlama, sanal gerçeklik, kağıtsız ofis, enformasyonun hızlı çoğalması konularını çok önceden tahmin etmiştir.  Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Almanya'nın birleşmesi, dünya'nın terör etkisine açık gelişimi gibi siyasi gelecek hakkında konulardaki öngörüleri, geleceği ne kadar iyi okuduğunu göstermektedir. Çin'in dünya üzerinde değişim konumu ve etkinliği hakkındaki düşüncelerini birçok kişiden önce dile getirmiş ve Çin'in değişimini yönlendiren önemli düşünce insanlarından biri olmuştur.

Tofflerin başlıca çalışma konuları arasında; organizasyonun değişimi, teknoloji toplumu, toplumların etkileşimi ve gelecek şekillenişini saymak mümkündür. Bu çerçeveden günümüzün bilgi yoğun ekonomisini anlamak, geleceğe yön veren düşünceleri oluşturmak, eğilimleri algılayabilmek ve bunları etkin bir şekilde paylaşabilmek konusunda çalışmalar yapmıştır. Toffler, kavramların arkasında yatan değişimi tetikleyen güçlerin yapısını analiz ederek bilişsel çerçevelerde sunmaktadır. Toffler’in analizleri sadece ekonomi ile sınırlı değil aynı zamanda sosyal psikoloji askeri tarih, siyaset, din ve popüler kültür arasındaki ilişkilere de ışık tutmaktadır. Eserlerinde 21. yüzyılda silah ve teknolojinin yayılması gibi konuları da  ele alan Toffler, ABD'nin eski başkanlarından Richard Nixon ve Sovyetler Birliği'nin son lideri Mihail Gorbaçov'un da aralarında bulunduğu liderlere danışmanlık yapmıştır.

1965'te IMB'e katılarak bilgisayarların toplum üzerindeki etkisini inceleyen Toffler, çalışmaları sayesinde dünyanın ilk bilgisayar ve yapay zeka uzmanlarından biri olmuştur.  Toffler, 'Future Shock (Gelecek Şoku)' adlı ünlü eserini 1970'te yayımlamıştır. Dünya çapında 6 milyon satış rakamına ulaşan eser, büyük bir hızla değişime uğrayan toplumlardaki karmaşayı ve karar alma süreçlerinin çöküşünü anlatmıştır. Toffler, 1980'de yayımladığı 'Third Wave (Üçüncü Dalga)' adlı eserinde de tarım ve sanayi devrimlerinin ardından üçüncü dalga olarak bilgi ve bilgisayar temelli devrimi betimlemiştir.

Biyografisi

Alvin Toffler, 1928 yılında ABD’de, New York’ta, Polonya Göçmeni yahudi bir ailenin oğlu olarak doğmuş, 2016 yılında 87 yaşında ölmüştür. Toffler,  29 Nisan 1950'de Adaleide (Heidi) Elizabeth Farrell ile evlenmiştir.  Amerika’nın ünlü iş dergisi Fortune’un muhabiri ve editörlüğünü yapan Toffler, New York Üniversitesi'nde dilbilim ve edebiyat okuyarak 1949 yılında mezun olmuştur. Birçok gazetede gazeteci olarak çalışan toffler 1960'da Fortune dergisinde gazetecilik ve editörlük yapmaya başlamıştır. 1965 1967 yılları arasında New School for Social Reseacrh’te, 1969'da Cornell Üniversitesi'nde ve Russel Sage Foundation’da dersler vermiştir 1970'lerden itibaren eşiyle birlikte çıkardıkları ve küresel olarak popülerleşen kitapları ile birçok ödül ve ünvan kazanmıştır. Alvin Toffler şirketlere danışmanlık yaparak teknolojinin gelişimi ve gelecekte üzerine öngörülerini paylaşmıştır. Toffler, aynı zamanda ekonomist, sosyolog, yönetim bilimci ve bilgisayar bilimci kimliği olan çok yönlü şahsiyettir.

Kitapları

Kendisi gibi gelecek bilim ile ilgili çalışmaları olan eşi ile birlikte birçok konuda araştırmalar yaparak yenilikçi öngörüler yapan yayınlar ortaya koymuştur. Çalışmaları, onu önemli bir isim olarak dünya literatürüne taşımış, birçok siyasi lider ve uluslararası organizasyon tarafından görüşleri ve toplumsal öngörüleri ilgi ile izlenmiş ve birçok ödüle layık görülmüştür. Eşi Heidi Toffler ile birlikte 20 den fazla kitap yazmıştır. Dünyayı Nasıl Bir Gelecek Bekliyor, Gelecek Şoku, Ekonominin Çöküşü, Yeni Bir Uygarlık Yaratmak, Üçüncü Dalga, Yeni Güçler- Yeni Şoklar, Zenginlik Devrimi, Savaş-Savaş Karşıtı, Güç Kayması  kitapları kaleme aldıklarından bazılarıdır.

Fikirleri ve Akademik Çalışmaları

Yukarıda çalışmaları hakkında ayrıntılı bilgiler verilmeye çalıştığımız Alvin Toffler’in geçmişte ortaya koyduğu pek çok öngörüsünün günümüzde gerçekleştiği ve yaşandığına şahit olmaktayız. Toffler’in fikirleri ve tespitleri, modern çağa adeta ışık tutmuştur.

Bugün herkesin kabul ettiği çok yeni gibi görünmeyen, ancak yıllar öncesinden öngördüğü bu fikirlere baktığımızda, Toffler’in nasıl bir gelecek bilimcisi olduğunu görebiliriz:

Toffler, insanlık tarihini üç dalga şekilinde özetlemiştir. İnsanlığın avcılık-toplayıcılıktan tarıma geçmesini birinci dalga, tarımdan sanayi devrimine geçişi ikinci dalga, sanayi toplumundan bilişim devrimine geçişi ise üçüncü dalga olarak tanımlayan Toffler'a göre bu devrimlere önce geçenler diğer toplumlara üstünlük kuracaklardır.

Toffler, modern çağda gücün kaynağının kaba kuvvet, bilgi ve para olduğunu savunarak 21. yüzyılın cahilleri okuma yazması olmayanlar değil; öğrenmeyi, unutmayı ve yeniden öğrenmeyi beceremeyenler olacağını savunmuştur.

“Önce kendimizi hazırlamalıyız.kendimize,görünüşte çok ters,şaşırtıcı gelen görüşlere karşı bile kulaklarımızı tıkamamayı öğretmeliyiz.”

" İlk çağlarda güçlü olan, endüstri çağında zengin olan kazanırdı, bilgi çağında ise bilgili olanlar kazanacaklardır."

"Geleceğin savaşı, kirleticiler ile doğayı kurtarmak isteyenler arasında olacaktır."

"Küçük şeylerin doğru yönde gitmesini istiyorsan küçük şeyleri yaparken büyük şeyleri düşünmek zorundasın.”

"Eğer bir stratejiye sahip değilsen başka birinin stratejisinin bir parçası olursun."

Gelecek Şoku (1970):

Gelecek Şoku kitabında üretim karakteristiğini ele alır. Hızlanan değişim olgusunun ve yeni üretimin ortaya çıkardığı birey-grup-toplum ilişkilerini anlatır. Yeni Güçler-Yeni şoklar kitabında da bu konuları derinlemesine inceler.

Toffler, Gelecek şoku kitabını değişimin yapısını tanımlamak ve bunların toplumu değişik yönlerden hangi şekilde etkilemekte olduğunu anlatmak amacıyla yazmıştır. Kolay anlaşılır yazım dili kitabını daha yaygın okuyucu kitlesi ile buluşturmuştur. Böylece sadece akademik dünya ile sınırlı olmayacak biçimde herkesin değişimin yapı taşlarını anlayarak dünyayı ekonomiyi etkileyen değişimi anlaması için yardımcı olmuştur.

Toffler, teknoloji merkezli değişimlerin sosyal, ekonomik ve politik etkilerini bu kitabında incelememiştir. Zengin ile fakir arasındaki farkın iyice açılacağını, dünyadaki maddi zenginliğin giderek oransal olarak daha küçük bir grup tarafından kontrol edileceğini, nüfus artışının sınırlı kaynakları üzerinde büyük baskılar yaratacağını, besin zincirinin zehirleneceğini ve organik özelliklerini giderek yitirmeye başlayacağına dikkat çekmiştir.

Üçüncü Dalga (1980)

Toffler, bu kitabını sanayileşme devrimi sonrasında yaşana yeni dalgayı tanımlamak bunun toplumlar ve ekonomiler üzerindeki etkilerini analiz edebilmek amacıyla yazmıştır.  

Tarım ve endüstri toplumlarının bilgi toplumuna dönüşümünde üretim ve tüketimin rollerini tanımlayarak bu iki rolün günümüzde bütünleştiğini ve tüketicinin üretici olabileceği durumların gerçekleşeceğini öngörmüştür.

Kitlesel üretimden müşteri merkezli üretim süreçlerine geçişin gerekliliğini savunan Toffler’in bu perspektifi, öncelikle teknoloji üretiminde kendini göstermiştir. Dell bilgisayarlarının ürün geliştirme iş modeli, müşteri isteklerine göre şekil almasıyla başlayan değişim, otomotiv enstitüsünde üretim bandında kişileştirme yapılmasıyla sürmüştür.  iPad tarafından ürünlerin tüketici tarafından biçimlendirilmesi gibi bir iş yapma biçimi oluşmuştur.

Toffler’in elektronik ofisler olarak ifade ettiği kavramla, 1980'de  yaygın olarak görülmeyen, günümüzde artık standart iş yapma biçimi olan yeni  iş yapma şeklini gözlemleyebiliriz. Bu değişimler insanların iş ve sosyal  ilişkilerini yeni bir şekle sokmuştur.

Toffler, üçüncü dalgada  ortaya çıkan ve faaliyetlerini sürdüren firmaların sosyal yaşam ve çevre üzerindeki etkilerinin sorumluluklarını almak ve çevreye daha duyarlı olmak zorunda olduklarını belirtmiştir.

Toffler’in Üçüncü Dalga kitabında dikkat çektiği önemli bir başka konu da, bilgi yönetimi kavramı olmuştur. Toffler’e göre bilgi giderek karar almanın merkezinde yer alırken bunu ortaya çıkarmak önemli bir çabayı gerektirmektedir. Bilgiyi derlemek, anlamlandırmak ve firma stratejilerine göre yorumlayabilmek için ciddi yatırımlar yapılmalıdır. Toffler’in bilgi yönetimi kapsamında altını çizdiği bu hususlar günümüzde rekabet açısından zorunlu bir ihtiyaç olmuştur.

Toffler üçüncü dalga kavramı ile, toplumların ve organizasyonların sürdürülebilir bir gelecek için bilgi ve teknolojinin belirleyici olacağı bir ortamda yeni imkanlar ile sosyal ve ekonomik yaşamı biçimlendireceklerini,  bu sırada çevreye saygılı etik değerlere bağlı ve demokratik bir yapıya uygun davranacaklarını ileri sürmüştür.

Toffler’e göre toplumlar ve insanlık üç seviyeli bir değişimden geçmektedir. İlk dalga, avcı-toplayıcı bir dönemden tarım toplumuna geçildiği ve yerleşik yaşamın başladığı dalgadır. Bu dönemde sistemli tarımcılık yapılmış, doğa ve hayvanlar üzerinde hükmünü sağlamaya başlamış olan insan toplulukları, daha uzun yaşamaya ve kültürel gelişimlerini hızlandırmaya başlamışlardır. İkinci dalga, sanayi devrimi ile büyük ölçekli ölçekli üretime geçişle birlikte yerleşik yaşamdaki ürün ve hizmet çeşitliliğinin olduğu dönemdir.

Bu dönem ile birlikte üretimin ve tüketimin kitleselleştiği ve hızla çoğaldığı bir toplum yaşantısına geçilmektedir. 1600'lü yıllardan 1950'lere kadar süren dönemi işaret eder ve kitleselleşmenin yanı sıra çekirdek ailelerin oluşumunu, fabrikaların gelişimini, şirket ve sermaye oluşumlarını, ürünlerde standardizasyonu, merkezi ve özelleşmiş organizasyon yapılarının dünyayı şekillendirdiği dönemleri kapsar.

 

Üçüncü dalga,yaşamakta olduğumuz dönemleri de içine alan, sanayileşme sonrası toplumu şekillendirmektedir. Bilim insanları tarafından bilgi çağı, uzay çağı, elektronik çağ, küresel köy, bilimsel-teknolojik devrim gibi kavramlar ile de ifade edilen bu yeni dönemi Toffler, süper endüstriyel çağ olarak tarif etmiştir. Toffler’e göre bu dönem içinde ulus devletçilik yok olacaktır.  Kişiselleştirmenin kitlesel yaygınlıkla uygulanabileceği iş süreçlerinin gelişimini ve buna hizmet edecek teknolojilerin ortaya çıkacağını işaret etmektedir.

Bu yeni toplumda, hayat tarzlarında ve alt kültürlerde fazlasıyla çeşitlilik vardır. Hızlı öğrenen organizasyonlar için bilgi ana üründür. Kitlesel özgünleştirme ile kişisel ve uygun fiyatlı ürünlerin ortaya çıkması mümkün olacaktır. Üretici ile tüketici arasında yakınlaşma teknolojinin yardımı ile gerçekleşecektir.  Endüstriyel organizasyonların bilgi merkezli olarak dönüşebilmesi için sosyal ve ekonomik zorlukları mücadele ile aşmaları gerekmektedir. Bilgi Devrimi'nin yaratacağı paradigma değişikliği zorlu bir süreç olacaktır. Dolayısıyla karşısındaki direnci de kırması ve ilerlemesi gerekmektedir. 

Güç Değişimi (1990)

Üçüncü dalganın getirdiği enformasyon çağında, bilgi güç kaynağı olan en önemli unsurdur. Tüm üretim ve tüketim süreçlerinin bilgi tabanlı olarak yeniden şekillenmesi güç kaynağı değişecek ve bilgi, en önemli güçlülük kaynağı olacaktır.  

Bilgi ya da bilginin kontrolü zenginlik ve güç oluşturmada öne çıkan yöntemdir. Doğal kaynaklardan ziyade insan kaynakları ve bilgi üretimi öne çıkacaktır. Toffler, bilgisayarların ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaşarak artan kullanımı ile bu güç değişiminin dünyanın politik dengelerinin de etkileyeceğini dile getirmektedir. Toffler’in kullandığı bilgi savaşçısı, eko- spazm, süper-sembolik ekonomi, küresel gladyatörler, din savaşları, şirketler arası mücadeleler, terörizm ve güç değişimi gibi terimler yeni dönemin karakteristiğini yansıtan terimlerdir.

Devrimci Zenginlik (2006)

Eşi Heidi ile birlikte Alvin Toffler, bu kitapta önceki çalışmalarına paralel şekilde, teknoloji ekonomi ve sosyal ilişkileri sorgulamaktadır. Bu ilişkileri Çin'in yükselişi ve Avrupa'nın erimesi, küreselleşme, ailenin değişen ilişkileri, genetik mühendisliğindeki gelişimler, alternatif enerji kaynakları, internetin gelişimi ve çarpıcı etkisi, üretici-tüketicilerin oluşumu gibi kavramlar üzerinden açıklamaya çalışmaktadır.

Devrimci zenginlik, üretici-tüketicilerin bu kavramlar ile birlikte oluşturacakları yeni roller ve toplumsal dönüşüme olan katkıları ile oluşacaktır.  Toffler’in çalışmaları, uluslararası boyutta piyasa aktörleri, bürokrat ve siyasetçiler tarafından ilgiyle karşılanmıştır. Toffler, yeni düşünceleri oluşturup zamandan önce ortaya çıkartıp geleceğe dönük önemli soruları tartışmaya açması sebebiyle korumaktadır. Toffler Devrimci Zenginlik kitabında küresel ekonomik sistemin kritik özelliklerini detaylı şekilde inceleyerek eleştirmekte ve gelişen küresel zenginlik sisteminin gelecek yıllardaki değişim yönünü sorgulamaktadır.